Circulair ondernemen en hoe je er aan begint, is het onderwerp van de lezing van Douwe Jan Joustra tijdens de Plan C Community Day van 29 november. Een kort gesprek.
“Duurzaamheid als boodschap werkt niet, té moralistisch”, introduceert Douwe Jan Joustra zijn werk. “Waar we beter aandacht aan kunnen geven, is de circulaire economie, een objectief systeem voor systeemverandering.” Hij vergelijkt het met de uitspraak van dr. Martin Luther King. Die zei niet: ‘I have a nightmare’ maar gaf een positief beeld: ‘I have a dream’.
Performance-based contracting
Die kringloopeconomie zet in op herstellen, hergebruiken, opwaarderen, recycleren en nieuwe diensten om materialen efficiënter in gebruik te houden. In een ideale wereld sluiten we de kringloop helemaal en gaan er geen materialen verloren. In het verhaal van Douwe Jan Joustra is het ‘performance-based contracting’ daarvoor een essentieel middel. Daarmee blijft het eigendom bij de producent en die levert ‘diensten’ aan de eindgebruiker: de prestatie. Daarmee heeft de producent ook de verantwoordelijkheid voor de materialen behouden.
Een voorbeeld dat we hier eerder al beschreven is dat van de vliegtuigmotoren van Rolls Royce. Die kan je as such niet meer kopen, je kan bij hen enkel nog terecht een aantal vlieguren te kopen. Rolls Royce zelf staat dan in voor onderhoud.
Gefundeerd kiezen voor circulair ondernemen
Tijdens zijn lezing op de Plan C community Day zal Douwe Jan Joustra ingaan op de vraag hoe je zelf met dat circulair ondernemen kan beginnen. “We brengen net de bundel ‘Guided choices towards a circular business model’ (pdf) uit met daarin een handreiking voor kleine en middelgrote ondernemingen. De circulaire economie komt neer op keuzes die je heel gefundeerd kunt maken bij product ontwikkeling, business modellen, klantenrelaties en zo meer. Ik zal dan ook uitgebreid citeren uit onze bevindingen”, aldus Douwe Jan Joustra.
Als opwarmer voor de Community Day, stelden we Douwe Jan Joustra nog enkele korte vragen.
Welke recente trend of vaststelling stemt u het meest optimistisch over de ontwikkeling van de circulaire economie?
“Dat zijn de reacties die we krijgen vanuit het bedrijfsleven. Wanneer ze één keer kennis hebben genomen van de principes, is de positieve respons zeer groot. Dat stemt optimistisch.”
Welke trend stemt u dan, in tegenstelling, eerder pessimistisch?
“Het doemdenken in de duurzame community. Dat brengt ons geen meter vooruit. “
Welke nieuwe vormen van product-dienstcombinaties treffen u als veelbelovend?
“Een mooi voorbeeld is dat van de wereld van de kopieermachines waar de verandering van de verkoop van machines helemaal is omgeschakeld naar het leveren van een performance. Zij leveren geen machine meer maar bij voorbeeld 10.000 kopieën. Het systeem is dus helemaal performance-based. In de plaats van zo veel mogelijk machines te verkopen, worden nu veel minder grondstoffen verbruikt omdat zo’n 80% van de machines kan worden gerecupereerd voor montage in nieuwe machines.”
Als u radicaal zou moeten ingrijpen in de maatschappij om tot duurzaam materialenbeheer te komen, wat zou u dan doen?
“Het stoppen van de ‘koop’. Geen keuze meer laten tussen huren en kopen, maar de keuze geven tussen huren of performance. De beste keuze is die voor ‘performance-based contracting’.”
Als het gaat om het realiseren van de kringloopeconomie, wat is de eerste test of experiment dat u zou willen voeren?
“Ik zou het aankoopbeleid van de overheid zo snel mogelijk omturnen naar een performance-based systeem. Dat zou rechtstreeks de condities voor de groei van de circulaire economie beïnvloeden.”
Douwe Jan Joustra is partner in het One Planet Architecture institute (architecten van de nieuwe economie). Hij was programmamanager voor thema’s als Cradle to Cradle, Innovatie Klimaatneutrale steden, Leren voor Duurzaamheid en werkt nu aan de circulaire economie in bedrijf en samenleving. Innovatie, implementatie en inspiratie vormen zijn kracht.
Kom naar Plan C Community Day 2013
Plan C Community Day 2013 vindt plaats op 29 november 2013 in de KBC Boerentoren in Antwerpen. Het programma en andere praktische details vind je hier.
Het bericht Douwe Jan Joustra, circulair ondernemen en hoe je er aan begint verscheen eerst op Plan C.
